การเตรียมงานเทศกาลไหลเรือไฟนครพนม ปี 2568 เป็นไปด้วยความคึกคัก โดยปีนี้ถือเป็นครั้งแรกที่งานประเพณีอันทรงคุณค่านี้ได้รับการยกระดับสู่ “ไหลเรือไฟโลก” จัดขึ้นระหว่างวันที่ 27 กันยายน - 8 ตุลาคม 2568 มีเรือไฟเข้าร่วมกว่า 20 ลำ และในวันที่ 7 ตุลาคม นี้ จะเป็นวันไหลใหญ่ที่เรือไฟโบราณจากทั้ง 12 อำเภอ จะนำความวิจิตรตระการตามาแสดงให้กับทุกคนได้ชมกันอย่างพร้อมเพรียง

หนึ่งในไฮไลต์สำคัญของงาน คือ เรือไฟโชว์ มหาวิทยาลัยนครพนม ซึ่งเป็นเรือไฟตะเกียงน้ำมัน นำร่องไหลเป็นลำแรกในพิธีเปิด เมื่อวันที่ 27 กันยายน ที่ผ่านมา โดยมีขนาดความกว้าง 52 เมตร และมีความสูง 15 เมตร ตกแต่งด้วยตะเกียงไฟกว่า 5,999 ดวง ในแต่ละวันที่จัดทำการแสดงไหลโชว์ ไม่เพียงเป็นสัญลักษณ์แห่งความงดงาม แต่ยังถือเป็นพื้นที่การเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ฝึกฝนลงมือปฏิบัติ และซึมซับภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างใกล้ชิด

อดิเทพ ไชยฮด นักศึกษาชั้นปีที่ 1 เปิดเผยถึงประสบการณ์การเข้าร่วมครั้งแรกว่า เขาทำหน้าที่เป็นคนส่งตะเกียงขึ้นไปแขวนบนเรือไฟ ได้เรียนรู้ทั้งการกรอกน้ำมันและการขึ้นนั่งร้าน ทุกขั้นตอนมีความท้าทาย แต่ถือว่าคุ้มค่า เพราะนี่คือประเพณีที่สะท้อนความเป็นนครพนมอย่างแท้จริง

ด้าน นฤมล เนืองไชยศ นักศึกษาชั้นปีที่ 4 กล่าวถึงคุณค่าที่ได้ โดยเธอบอกว่า แม้จะเป็นคนนครพนม แต่ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ได้ลงมือทำด้วยตัวเอง รู้สึกดีใจและภาคภูมิใจ เพราะงานไหลเรือไฟไม่ใช่เพียงงานประเพณี แต่เป็นวัฒนธรรมที่ผูกพันกับชุมชนมาอย่างช้านาน ใครที่นึกถึงงานไหลเรือไฟก็ย่อมนึกถึงจังหวัดนครพนมเป็นอันดับแรก

เบื้องหลังความวิจิตรของเรือไฟ มาจากความทุ่มเทของศิลปินผู้ออกแบบ หรือที่เรียกว่า "ศิลปินเรือไฟ" ซึ่ง ชนน์ประกรณ์ ลาภะวรรณศิริ เปิดเผยว่า ปีนี้เรือไฟโชว์มหาวิทยาลัยนครพนม ถูกออกแบบเป็นรูปเรือสุพรรณหงส์ ตรงกลางเป็นพระธาตุพนม หัวเรือประดับพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ท้ายเรือเป็นสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้านล่างเป็นหอประชุมวชิรบพิตร ซึ่งเป็นหอประชุมที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชททานชื่อให้ และสัญลักษณ์แห่งการครบรอบ 20 ปี มหาวิทยาลัยนครพนม

“ทุกขั้นตอนคือความศรัทธา ทั้งต่อพระธาตุพนม ต่อสถาบัน และต่อบ้านเกิด” ศิลปินเรือไฟ กล่าวย้ำ

นอกจากความยิ่งใหญ่ของเรือไฟแล้ว ภายในซุ้มเรือไฟมหาวิทยาลัยนครพนม ยังจัดให้มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมโดยนักศึกษา ร่วมกับเทศบาลเมืองนครพนม ถ่ายทอดผ่านบทเพลง การฟ้อนรำ และกิจกรรมที่สะท้อนเอกลักษณ์ลุ่มน้ำโขง เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้มาเยือนได้สัมผัสรากเหง้าแห่งความงดงามที่สืบทอดต่อกันมาหลายชั่วอายุคน

สำหรับชาวนครพนม ตะเกียงไฟไม่เพียงเป็นเครื่องประดับเรือไฟ หากแต่คือหัวใจของพิธีกรรม เมื่อทุกดวงถูกจุดขึ้นพร้อมกัน เปลวไฟที่ลุกสว่างจะสะท้อนศรัทธาที่ผู้คนมีต่อพระพุทธศาสนา ต่อพระธาตุพนม และต่อผืนแผ่นดินริมฝั่งโขง

ค่ำคืนที่ตะเกียงไฟกว่า 5,999 ดวง ส่องประกายกลางสายน้ำโขง ประกอบเสียงกลอง พลุดอกไม้ไฟ และเสียงโห่ร้องของผู้ชมริมตลิ่ง จะไม่เพียงสร้างความประทับใจแก่ผู้ร่วมงาน แต่ยังเป็นการประกาศให้โลกรับรู้ว่า ศรัทธาของชาวนครพนม ยังคงสว่างไสวและดำรงอยู่คู่ผืนแผ่นดินริมโขงแห่งนี้

เรื่อง : พัฒนะ พิมพ์แน่น